Zasilacze serii Chieftec CFT to konstrukcje z aktywnym PFC, rozbudowanymi zabezpieczeniami i kilkoma układami nadzorującymi napięcia. Ich zachowanie może być mylące, ponieważ wiele zjawisk interpretowanych jako uszkodzenia wynika z pracy układów OCP, UVP, OTP, SCP oraz kontrolera PFC. Poniżej opisane są objawy i diagnostyka krok po kroku.

1. Czy zasilacz powinien pracować po zdjęciu zwarcia zielony–masa?

Tak – jeśli zasilacz jest sprawny, po krótkim zwarciu PS_ON (zielony) do masy powinien:

• wystartować,

• pozostać włączony,

• pracować stabilnie, nawet gdy odłączysz zielony od masy.

Jeżeli zasilacz gaśnie, gdy puszczasz zwarcie, oznacza to jedno z dwóch:

1. 5VSB jest niewydajne, uszkodzone lub niestabilne — to najczęstsza przyczyna.

2. Układ PWR_OK wykrywa nieprawidłowe napięcie i natychmiast wyłącza przetwornicę główną.

W zasilaczach Chieftec sygnał PWR_OK musi osiągnąć stabilny poziom, aby układ zaakceptował start i podtrzymał pracę. Jeśli linie 3,3 V lub 5 V są zaniżone, PWR_OK ich nie „zalicza”.

2. Kluczowa sprawa – pomiar 5VSB

W ATX wszystko opiera się na linii 5V Standby. Ten obwód zasila:

• układ PFC,

• kontroler głównej przetwornicy,

• logikę PS_ON / PWR_OK,

• zabezpieczenia.

Jeśli 5VSB jest:

• zbyt niskie,

• niestabilne,

• zbyt słabe prądowo,

• z tętnieniami,

to zasilacz zachowuje się dokładnie tak, jak w opisie.

Dlatego pierwszy pomiar, który powinno się wykonać:

⭐ Pomiar 5VSB pod obciążeniem (np. 5–10 Ω)

Oczekiwana wartość: 4,9–5,2 V stabilnie.

Jeśli 5VSB „siada”, pozostałe objawy są naturalną konsekwencją.

3. Dlaczego linie 3,3 V i 5 V zaniżają się?

Zachowanie typu:

• 5 V → 4,8 V pod obciążeniem,

• 3,3 V → 2,7 V pod tym samym obciążeniem,

• 12 V stabilne i nie drgnie,

oznacza klasyczny problem:

✔ Osłabienie sekcji niskonapięciowej (3,3 V i 5 V),

✔ prawdopodobnie winne kondensatory Low ESR lub sterowanie DC-DC.

Chieftec CFT-600-14CS jest zasilaczem z konstrukcją, która mocno obciąża kondensatory na częściach wtórnych. Nawet niewielkie odchylenia powodują:

• niewłaściwą pracę przetwornicy 3,3/5 V,

• zaniżenie napięć,

• wyzwolenie UVP (zabezpieczenie undervoltage),

• wyłączenie zasilacza.

Typowe symptomy zużycia kondensatorów:

• zaniżone napięcie 3,3 V,

• przetwornica „próbkuje” lub gaśnie pod obciążeniem,

• zasilacz startuje tylko przy włączonym obciążeniu, ale napięcia spadają.

4. Zasilacz pracuje tylko, jeśli żarówka jest podłączona przed startem – co to znaczy?

To typowy objaw:

→ zasilacz ma problem z miękkim startem sekcji wtórnej,

→ układ nadzoru „widzi” błąd i odcina MOSFET-y po starcie,

→ ale gdy obciążenie jest obecne wcześniej, zasilacz może wstać, choć napięcia są błędne.

To znów kieruje do:

• kondensatorów filtrujących na liniach 3,3/5 V i przy kontrolerach,

• problemów z układem OCP/UVP,

• niewydolności 5VSB.

5. Linie 12 V stabilne – co to mówi o usterce?

W zasilaczach z aktywnym PFC:

• sekcja główna (12 V) jest najbardziej odporna,

• sekcje 5 V i 3,3 V pochodzą ze stabilizatorów DC/DC lub osobnych przetwornic.

Jeżeli:

• 12 V jest idealne,

• 3,3 i 5 V siadają,

• zasilacz wyłącza się pod obciążeniem,

to oznacza, że:

✔ problem jest prawie na pewno po stronie wtórnej, nie pierwotnej.

MOSFET-y w.n., mostek, PFC, duży elektrolit — choć sprawdzone, nie są winowajcami.

6. Co dalej diagnozować?

6.1. Kondensatory po stronie wtórnej

W zasilaczach Chieftec CFT te elementy są newralgiczne:

• kondensatory na wyjściach 3,3 V i 5 V,

• kondensatory przy sterowniku DC/DC,

• kondensatory filtrujące sprzężenie zwrotne,

• kondensatory na linii 5VSB.

Nawet minimalnie podwyższone ESR powoduje takie objawy jak opisane.

W wielu egzemplarzach tej serii zdarzają się problemy z kondensatorami polimerowymi i elektrolitycznymi — mimo że nie zawsze widać spuchnięcie.

6.2. PFC i układ nadzoru (Supervisor IC)

W tym modelu typowo stosowane są układy:

• PS223,

• WT7520,

• lub ich odpowiedniki.

Ich rola:

• detekcja undervoltage i overvoltage,

• monitorowanie sygnału PWR_OK,

• ochrona przed przeciążeniem.

Jeśli napięcia 3,3 V i 5 V są zaniżone, Supervisor:

• nie wystawi PWR_OK,

• uzna napięcia za błędne,

• natychmiast wyłączy zasilacz.

To dokładnie opisane objawy.

Usterka czasem wynika z:

• złego zasilania układu Supervisor (kondensator w jego torze),

• zimnych lutów,

• błędu układu sprzężenia zwrotnego (np. TL431, transoptor).

6.3. Układ 5VSB

To jedna z najczęstszych przyczyn:

• słaby kondensator w części 5VSB,

• uszkodzenie małego MOSFET-a lub sterownika,

• tętnienia powodujące niepoprawny start PFC i sekcji wtórnej.

Bez sprawnego 5VSB zasilacz nie wystartuje komputerowo (sygnał PS_ON nie zadziała poprawnie).

7. Podsumowanie – co najczęściej powoduje takie objawy

Najbardziej prawdopodobne przyczyny:

1. Uszkodzenie lub wyschnięcie kondensatorów po stronie 3,3 V i 5 V.

2. Problemy z sekcją 5VSB – zbyt słaba lub niestabilna.

3. Niewłaściwe działanie układu sprzężenia zwrotnego (TL431, optoizolator).

4. Reakcja zabezpieczenia UVP/OCP, które odcina pracę przetwornicy.

5. Zaniżone napięcia 3,3/5 V wyzwalają układ Supervisor.

Najmniej prawdopodobne:

• uszkodzenia MOSFET-ów pierwotnych,

• uszkodzenia PFC,

• uszkodzenia diod Schottky po stronie wtórnej,

• uszkodzenia mostka.

(Wszystko to już zostało sprawdzone i działa.)

8. Co zrobić jako kolejne kroki diagnostyczne

1. Zmierzyć 5VSB pod obciążeniem.

2. Wymienić wszystkie kondensatory po stronie wtórnej 3,3 V i 5 V (nawet jeśli wyglądają dobrze).

3. Sprawdzić kondensatory w torze sprzężenia zwrotnego i przy układzie Supervisor.

4. Skontrolować TL431 oraz transoptor – potrafią powodować obniżenie napięć.

5. Sprawdzić zimne luty, szczególnie w okolicach filtrów i stabilizatorów DC/DC.

6. Po wymianie kondensatorów wykonać powtórne testy z obciążeniem.